چند نکته در باره ي مهريه

مرد در هنگام ازدواج چيزي را به همسرش تقديم مي کند که در اصطلاح، مهر و صداق ناميده مي شود. زن محبوبه ي مرد است که بايد مرد براي اثبات صدق خويش وبه دست آوردن دل زن، مقداري از آنچه داردنثارش سازد.
مهر مبلغ معامله نيست، بلکه از علايم صدق مرد به شمار مي رود و به همين جهت «صداق» ناميده مي شود. زن خودش را به مهر نمي فروشد، بلکه بدين وسيله صدق مرد را در اظهار عشق و علاقه مي آزمايد و آرامش خاطر پيدا مي کند.
مهريه مي تواندپول باشد، يا ملک يا طلا و نقره و يا هر شيء ارزشمند ديگري، و حتّي مرد مي تواند به عنوان مهريه کار ارزشمندي را قبول کند که سودش عايد همسرش گردد؛ ولي بهتر است چيزي باشد که عينش باقي بماند و آرامش خاطر بيشتري براي زن فراهم سازد.
ميزان مهريه با توافق زن و مرد مي باشد، مقدار معيني براي آن تعيين نشده است.
امام باقر(عليه السلام) فرمودند:
«صداق زن چيزي است که زن و مرد بر آن توافق نمايند، کم باشد يا زياد».(1)
علي (عليه السلام) مي فرمايند:
«دوست ندارم که مهر زن کمتر از ده درهم باشد تا با پولي که در موردزنا پرداخت مي شود تشابه نداشته باشد.»(2)
در مورد زني که قصد داشت خود را رايگان به نکاح مردي در آورد امام صادق (عليه السلام)فرمودند:
«اين کار فقط براي پيامبر جايز استغ امّا درمورد افراد ديگر نکاح صحيح نيست؛ مگر اين که قبل ا زعروسي چيزي به زن تقديم کند؛ کم باشد يا زياد، گر چه لباسي باشد يا درهمي.»(3)
اسلام زياد بودن مهريه و مسابقه ي در آن را به صلاح جامعه نمي داند. لذا علي (عليه السلام) فرمودند:
«مهر زنان را زياد قرار ندهيد که موجب عداوت مي گردد.»(4)
بايد مهريه متعارف و متعادل باشد. در آن افراط و تفريط نباشد؛ زيرا مهريه ي کم باعث بي ارزش شدن زن و مهريه زياد باعث کينه و دشمني خواهد شد.(5)

مهرالسّنّه

مهريه ي حضرت زهرا(عليه السلام)، يک زره به مبلغ پانصد درهم بود؛ لذا پيامبر (صلي الله عليه و آله) همين مبلغ را براي همسران خود قرار داد که به آن مهرالسُّنه، گفته شده است.

زن مالک مهريه خود است

پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمودند:
«سه گروه گناهان آنان بخشيده نمي شود:
مردي که مهريه ي همسرش را غصب کند؛ کسي که مزد اجيرش را ندهد؛ کسي که انسان آزادي را بفروشد.»(6)
مهريّه ي زن چه پول نقد باشد چه مِلک، هيچ کس حق ندارد بدون اجازه ي زن در آن تصرّف کند.
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
«اگر مردي با زني ازدواج کند و از اوّل قصد نداشته باشد که مهريّه او را بپردازد، اين شخص زناکار محسوب مي شود.»(7)
پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمودند:
«هر زني که قبل از عروسي مهرش را به شوهرش ببخشد، خدا در برابر هر ديناري، ثواب آزاد کردن يک بنده را به او عطا خواهد کرد.»(8)
امام صادق (عليه السلام) مي فرمود:
«هر کس براي زن مهري را قرار دهد، ليکن قصد نداشته باشد آن را بپردازد. چنين شخصي به منزله ي دزد خواهد بود.»(9)
اين که بعضي ها مي گويند: مهريه را کي داده کي گرفته! صحيح نيست و اين دين بر گردن مرد است. زن هر وقت مهريه ي خود را مطالبه کند مرد بايد آن را بپردازد. البتّه اين نکته لازم است به خانم ها تذکّر داده شود که د رگرفتن مهريّه به همسر خود سخت گيري نکنند. در بعضي روايات از جمله روايت فوق آمده که مستحب است زن مهريّه ي خود را ببخشد.

پي نوشت ها :

1. وسايل الشّيعه، ج15، ص 23.
2. همان، ص 11.
3. همان، ص 13.
4. همان، ص 11.
5. ابراهيم اميني، انتخاب همسر، چاپ هفدهم، ص 193 تا 196.
6. وسايل الشّيعه، ج 15، ص 22.
7. وسايل الشّيعه، ج 15، ص 21.
8. همان، ص 36.
9. وسايل الشيعه، ج 15، ص 21.

منبع مقاله :
رفيعي محمدي، علي محمد، (1392)، انتخاب همسر، قم: انتشارات رسول اعظم(ص)، چاپ اول